Commemorations of the
101st Anniversary of the
Armenian Genocide in London
By H.Harutunyan, London
To Commemorate the “24th of April” Armenian Genocide Memorial Day and National day of Remembrance for all Armenians, last Sunday the Armenian Diaspora across the globe once again commemorated the anniversary of the Armenian Genocide perpetrated against the ethnic Armenian people of Ottoman Turkey, when in 1915, One and Half Million innocent Armenians were driven away from their ancestral homes on Death Marches, to be slaughtered in the most barbaric manner.
To commemorate the 101st anniversary of the Armenian Genocide, the Armenian community in London held Commemorative events over three days: demonstrations, peaceful protests, an organised march and a remembrance concert.
On Friday, the 22nd April 2016, hundreds of Armenians, friends and sympathisers gathered in front of the Turkish Embassy in London to denounce the continuous denial of the Armenia Genocide by the Turkish authorities.
On the following day, the 23rd of April, the community leaders and members assembled this time in front of the Embassy of Azerbaijan in London to protest against the cowardly aggression since the beginning of April of the Azeri army by the orders of the Azeri government across the borders of Nagorno-Karabakh and Armenia, where hundreds of lives were once again lost unnecessarily, on both sides. There have been extensive reports of torture, carnage and beheadings committed by the Azeri army, comparable in their viciousness to the despicable acts of violence committed by ISIS in recent years. Those barbaric acts against humanity perpetrated in the 21st century had chilling resemblance with the Armenian Genocide: hence, the Armenian community of Britain showed its solidarity and support to the people of Nagorno-Kharabagh and the Republic of Armenia by the peaceful demonstration in front of the Azeri Embassy.
Immediately following the demonstration at the Azeri Embassy, thousands of Armenians joined the Commemorative March from Marble Arch to Whitehall, organised by the Campaign for Recognition of the Armenian Genocide Committee (CRAG) of the Armenian Community Council of the UK.
The 2-hours long march through the West End – heart of London – starting from from Marble Arch and proceeding along Park Lane, Piccadilly, Trafalgar Square, Whitehall and terminating at the Cenotaph monument for the unknown soldier outside Downing Street – the Official Residence and Offices of the Prime Minister, attracted the attention and the sympathy of the British public as well as thousands of tourists visiting London on Saturday the 23rd April. At the Cenotaph a brief ceremony was held and wreaths were laid by the Armenian Church Primate for the U.K. and Ireland, Bishop Hovakim Manukyan, Mr Armen Liloyan on behalf of the Armenian Embassy and Mr Ara Palamoudian – Chairman of the Armenian Community Council, on behalf of the British Armenian Community.
Following the official Wreath Laying Ceremony, flowers and a multitude of wreaths for the victims of the Armenian Genocide were placed by the thousands of British Armenian marchers which included pensioners, students, scouts and children.
On the 24th of April 2016, a special Sunday Holy Mass (Patarag) for the victims of the Genocide was delivered at St Yegishe Armenian Church in Kensington, by His Grace Bishop Havakim Manukyan.
The remembrance weekend concluded by a noteworthy afternoon recital at St. Yegishe Church with a string quartet performing the timeless music by Komitas Vartabed and poetry reading by distinguished national actress Mrs. Jenya Nersissyan.
Mr. Zorik Gasparian, Vice Chairman of the Armenian Community Council of the UK (ACC UK) introduced the afternoon programme and invited Mr. Ara Palamoudian, Chairman of ACC UK to deliver his speech on behalf of the Armenian Community Council.
The message from the Ambassador of the Republic of Armenia in Britain was delivered by Mr Armen Liloyan, of the Armenian Embassy in London.
Ani Batikian, renowned as an accomplished soloist, chamber musician and lecturer at the Royal Conservatoire in Scotland, played the first violin alongside proficient British musicians Daniel Bhattacharya (second violin), Roland Roberts (viola) and Kirsten Jenson (cello) in a string quartet performing music by Komitas Vartabed, arranged by Aslamazian. The popular folk songs such as “The Crane”, “Oy Nazan”, “Spring” or “Echmiadzin Dance” sounded in perfect synchronisation and harmony, while Ani Batikian once again revealed her startling technique and delicate interpretation on the first violin, well complemented by the other non-Armenian musicians in this all-Armenian programme. The reaction from the audience was overwhelmingly warm for all twelve compositions by Komitas performed by the string quartet.
For her recitations, Mrs. Jenya Nersissyan had chosen two poems: “White Cavalier in Paris” (see the entire poem below) by national poet Hovhannes Shiraz, and “With My Fatherland” (the last verse is quoted below) by the great poet Hovhannes Tumanian. While Tumanian’s poem is considered as one of the most iconic and celebrated verses of the Armenian literature, the poem about General Andranik’s memorial in the cemetery of Per Lachaise in Paris, proved to be a hidden jewel for the most of the audience. 
Mrs. Nersissyan yet again stunned the public with her enduring vivacity, optimistic patriotism and artistic aptitude. Mrs. Nersissyan’s ability to capture the attention of her audiences and deliver the verse with such clarity and intensity are rare talents that young actors would be envious of. It is apparent that the distinguished actress Jenya Nersissyan has still the urge and, most essentially, the passion to communicate with her public, and we wish her many more fulfilling and empowering performances in the years to come.
The afternoon recital commemorating the 101st anniversary of the Armenian Genocide in London terminated with the closing words and prayers from His Grace Bishop Hovakim Manukyan, who highlighted that a nation with such profound cultural, peace-loving and historical values has been and is impossible to defeat. Amid the ashes of burnt homes, villages, towns and millions of innocent victims, in 1915, the great poet Hovhannes Tumanian had expressed in his prevailing masterpiece “With My Fatherland”, his great conviction in the future strong and free fatherland. Likewise, in 2016 the Armenian nation with its enduring and courageous spirit – both in Armenia, Nagorno-Karabakh and the Diaspora scattered across the world – stands as one in their determination and their struggle for a strong, unified and prosperous homeland for all Armenians.
Written for the ACC UK,
by Hasmig Harutunyan,
Freelance Journalist
===============
Ու պիտի գա հանուր կյանքի արշալույսը վառ հագած,
Հազա՜ր–հազար լուսապայծառ հոգիներով ճառագած,
Ու երկնահաս քո բարձունքին, Արարատի սուրբ լանջին,
Կենսաժըպիտ իր շողերը պիտի ժըպտան առաջին,
Ու պոետներ, որ չեն պըղծել իրենց շուրթերն անեծքով,
Պիտի գովեն քո նոր կյանքը նոր երգերով, նոր խոսքով,
Իմ նո՜ր հայրենիք,
Հըզո՜ր հայրենիք․․․
1915, Hovhannes Tumanian
===================================
Հովհանես Շիրազ՝ Սպիտակ ձիավորը Փարիզում
1
Երազիս մեջ Փարիզ մտա՝
ում կուզեի՝ իսկույն գտա,-
քշում է իր հին
մարամրե ձին
խռոված էր,բայց թե՝ ումից
ինչ իմանաս քար ցասումից,
բայց նա ոչ թե արձանացել,
այլ հայ վշտից էր քարացել,
Հազիվ փրկել եղեռնից մութ
հազիվ մի կես հայ ժողովուրդ,
հազար հողից մեկս փրկել`
այժմ օտար հող է ընկել…
քարացել էր հայ եղեռնից,
և հուշերից աչք ու դռնից
չի հեռանում վերքն հավիտյան,
արյան ծովն ողջ հայության,-
էլ հողն ինչպես թեթեւ լինի
կրծքի վրա հայ դյուցազնի,
Պերլաշեզում
իր Կարսն ուզում
արյունաքամ
աճյունն անգամ
մռնչում է թե` դեռ կգամ
2
Երազիս մեջ Փարիզ մտա
ում կուզեի` այսպես գտա,-
նա մարամրե ձին թամբել`
մռնչում էր լռությաբ էլ,-
-այս պերլաշեզն իմ տեղը չէ,
գերված հողս ինձ կկանչե
ինչպես որդուն մայրը բանտված,
ինձ կկանչե Մուշն իմ քանդված,
ինձ կկանչեն շղթայավիզ
հուր ու մոր պես Մասիս ու Սիս,
Սիմ ու Սրմանք,Հայկ ու Տավորս`
ոտքերու տակ դեռ բարբարոս
Վանա ծովս կհառաչե,
Սասնա գոց դուռն ինձ կկանչե,
ձիուս կարոտ հույսը Վանա`
կկանչե լույսն իմ Սևանա:
Ինձ կկանչեն մեջ երազիս
Մայրս ՝ Արաքս,հայրս՝Մասիս:
Հազար ու բույրս ինձ կկանչե
այս մեռելներն իմ բույնը չեն,
ինձ կկանչե ավեր Մասիս՝
կկանչե վերքն Հայաստանիս…
Ու քարե ձին ծառս է հանում
օտարի պաղ պանթեոնում
իր կարոտի պես ծառացել՝
թռչել կուզե՝քարացած էլ…
3
Երազիս մեջ Փարիզ մտա`
Անդրանիկին այսպես գտա,
Պերլաշեզում
Սասունն ուզում`
թռցնում էր ձին թևավոր
դեպի երազն իր ահավոր
դեպի օրոցքն իր այսահար
դեպի Շապին -Գարահիսար
դեպի դաշտերն հայրենափոխ
դեպի լեռներն իրեն կանչող
դեպի Գրգուռ-դեպի Նեմրութ,
դեպի մայր հողդ,հայ ժողովուրդ,
դեպի գողթանն իր մեղեդի,
դեպի շղթան Արարատի
որ կտրատե երկրի շղթան
ազատությամբ քո էլ , Գողթան
ու դեպի Վան՝հոյսով անմեռ
Թռցնում էր նժույգը ժեռ
դեպի զանգուն իր Սասնա դուռ
դեպի փոքրիկն իր հին փրկած
ասպանդակում ձիուն գրկած
ծառս է հանում մարամրե ձին
սլանում էր թուրը ձեռքին
հայոց փրկիչ թուրը մաքուր
մաքու ,ինչպես գթության քույր
շանթող ինչպեսՍասնա ամպի
թուր-Կեծակին իր ծուռ պապի
անմեղ,ինչպես աստվածամոր
գրկած մանուկն ամենազոր:
Թուրն իր գլխից բարձր բռնած
հույսը կյանք ու մահով խռնած
հեծած ճերմակն իր մարամրե
ինքն էլ,ձին էլ,թուրն էլ քարե
սլանում է ….. համերժ կանգնած
մռնչալուռ ու ահագնած
այս էլ քարի
քանի տարի
խռովյալ է ,չի ամոքվել
ոչ թե նա չի կարող պոկվել
ինքն իր մահն է որձաքարից:
Այլ իր ձիու սմբակներից
կախ են ընկնում,լուռ ահագնում
չար ազգերը կախ են ընկնում,
կախ են ընկնում որ չհասնի
Մասիսն ի վեր հայ չտեսնի…
բայց նա նորեն ձին խթանում`
ժայռե ձին ծառս է հանում
դեպի գիրկը մայր ոստանի,
դեպի սուրբ հողն Հայաստանի,
որ քաջատենչ մայր Արաքսով
իր ճամփեն է պահում հույսով,
ճամփեն՝ ճերմակ ձիավորի,
դեպի Մասիսն իր վիթխարի,
այս էլ քանի
քանի տարի,
արծվաթև թռչում է դեռ
քարե արծիվն հայոց անմեռ:
4
Երազիս մեջ Փարիզ մտա,
ում կուզեյ՝իսկույն գտա,
Պերլաշեզում
Սիփանն ուզում,
Թռցնում էր նժույգը լուռ,
դեպի մի բուռն այս սասնադուռ,
դեպի լեզուն իր մայրենի,
դեպի աշխարհն իր հայրենի,
և կայծեր է հանում, կարծես,
ձիու խոյանքն,իր ոգու պես,-
իչքան էլ չար կախ են ընկնում՝
իչքան էլ չար են ահագնում
կախ են ընկնում իչքան էլ չար՝
խթանում է ձին անդադար
Յոթերորդ ծուռ հայ Սասունի,
միակ շիտակն հայ ցասումի,
կանգ չի առնում ոչ մի վայրկյան
Իղձ-Անդրանիկն հույսով Հայկյան,
խթանում է ձին մարամրե՝
Պերլաշեզում
Մասիսն ուզում՝
թռցնում է ձին էլ քարե,
Թռցնում է ,որ հույս բերե
իր պես անշարժ Մասիսներին,
համբույր բերե հին ու նորին,
թռցնում է, թռցնում է ,
թռցնում է նժույգը վեհ,
թե արևի,թե լուսնի տակ
թռցնում է ձին սպիտակ
ձիավորը գրանիտե…
Երբ կհասնի՝ աստված գիտե:
